A

• Aberracja chromatyczna

Aberracja chromatyczna to zjawisko optyczne, które polega na nieostrym skupieniu światła różnych długości fal na matrycy aparatu fotograficznego. Jest to spowodowane różnym skupieniem fal o różnych długościach przez soczewki aparatu.

Aberracja chromatyczna objawia się jako fioletowe lub zielone końcówki/brzegi wokół obiektów na zdjęciu, szczególnie w obszarach o dużym kontraście lub w rogach obrazu. Jest to najbardziej widoczne przy użyciu szerokokątnych i szybkich obiektywów, które można poprawić przez użycie obiektywów apochromatycznych lub o niskiej dyspersji.

B

• Blenda

Blenda to stosowane w fotografii pojęcie, które określa jak duży jest otwór przysłony w aparacie fotograficznym podczas wykonywania zdjęcia. Wartość blendy jest określona jako liczba f/x (np. f/8), gdzie x jest liczbą oznaczającą jak duży jest otwór przysłony. Im niższa wartość blendy, tym większy jest otwór przysłony, a tym samym więcej światła wpada na matrycę aparatu.

Blenda jest ważnym parametrem przy ustawianiu ekspozycji zdjęcia, ponieważ wpływa na głębię ostrości oraz na ilość światła, które wpada na matrycę. Przy niższych wartościach blendy (np. f/2.8 lub mniej), głębia ostrości jest mniejsza, co pozwala na uzyskanie efektu rozmycia tła (tzw. bokeh) i podkreślenie pierwszego planu. Natomiast przy wyższych wartościach blendy (np. f/8 lub więcej) głębia ostrości jest większa, co pozwala na uzyskanie ostrych zdjęć z dużym obszarem ostrości.

C

• Cyfrowa obróbka zdjęć (Digital Image Processing)

Proces, w którym zdjęcia cyfrowe są edytowane i przetwarzane za pomocą specjalistycznych narzędzi i oprogramowania.

D

• Dyptyk

Dyptyk to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza zestawienie dwóch zdjęć, które są ze sobą powiązane tematycznie lub kompozycyjnie. Dyptyki są często używane w fotografii artystycznej, jako forma przekazu lub jako sposób na uchwycenie różnych perspektyw, nastrojów lub emocji. Dyptyki mogą być prezentowane na różne sposoby, np. jako połączone zdjęcia na jednym kadrze, jako dwa oddzielne zdjęcia połączone razem, lub jako dwa zdjęcia prezentowane na przemian.

E

• Ekspozycja

Ekspozycja to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza proces ustawiania parametrów aparatu fotograficznego (czułość ISO, wartość przysłony, czas naświetlania) tak, aby uzyskać odpowiedni poziom jasności i kontrastu w wykonanym zdjęciu. Ekspozycja jest ważnym elementem fotografii, ponieważ odpowiada za to jak bardzo zdjęcie jest jasne lub ciemne.

Ekspozycja jest ustawiana przez fotografa, korzystając z trybu pomiaru światła (np. centralne zamykanie przysłony, punktowy pomiar światła) oraz przez regulację wartości przysłony, czułości ISO i czasu naświetlania. Zbyt niska ekspozycja skutkuje ciemnym i niedoświetlonym zdjęciem, natomiast zbyt wysoka ekspozycja skutkuje jasnym i prześwietlonym zdjęciem. Poprawna ekspozycja pozwala na uzyskanie zdjęcia o odpowiedniej jasności i kontraście, które jest zgodne z intencjami fotografa.

F

• F-Stop

F-stop, inaczej f-ratio, f-number lub relative aperture to pojęcie z zakresu fotografii, które określa jak duży jest otwór przysłony w aparacie fotograficznym. Patrz też definicje słowa "Blenda"

G

• Głębia ostrości

Głębia ostrości to pojęcie z zakresu fotografii, które określa jakie obszary na zdjęciu są ostrymi, a jakie są rozmyte. Głębia ostrości jest determinowana przez wartość przysłony (f-stop) i odległość od obiektu, który jest fotografowany. Przy niższych wartościach przysłony (np. f/2.8) głębia ostrości jest mniejsza, co pozwala na uzyskanie efektu rozmycia tła (tzw. bokeh) i podkreślenie pierwszego planu. Natomiast przy wyższych wartościach przysłony (np. f/8 lub więcej) głębia ostrości jest większa, co pozwala na uzyskanie ostrych zdjęć z dużym obszarem ostrości.

H

• Hyperfokalna

Hyperfokalna to pojęcie z zakresu fotografii, które określa odległość od obiektu, przy której możliwe jest uzyskanie jak największej głębi ostrości na zdjęciu. Hyperfokalna zależy od wartości przysłony (f-stop) i ogniskowej obiektywu. Hyperfokalna jest ważna, ponieważ pozwala na uzyskanie jak największej głębi ostrości bez konieczności używania dużych wartości przysłony, co pozwala na uzyskanie jasniejszych zdjęć.

I

• Inklinometr

Inklinometr w fotografii to urządzenie, które służy do pomiaru poziomu i pochylenia aparatu podczas wykonywania zdjęcia. Inklinometr w aparacie fotograficznym jest często wykorzystywany przy fotografowaniu panoram, zdjęć architektury czy krajobrazów, aby zapewnić, że zdjęcie jest pionowe lub poziome. Inklinometry mogą być również używane w fotografii studyjnej do pomiaru poziomu i pochylenia różnych elementów w studio, np. świateł czy statywu.

Użycie inklinometru pozwala na uzyskanie zdjęcia z pionowymi i poziomymi liniami prostymi, co zwiększa jego estetykę i profesjonalizm.

J

• Jasność

Jasność to pojęcie z zakresu fotografii, które określa poziom światła na zdjęciu. Jasność jest jednym z ważnych parametrów przy ustawianiu ekspozycji zdjęcia i jest uzależniona od wartości przysłony, czułości ISO i czasu naświetlania. Zbyt niska jasność skutkuje ciemnym i niedoświetlonym zdjęciem, natomiast zbyt wysoka jasność skutkuje jasnym i prześwietlonym zdjęciem. Poprawna jasność pozwala na uzyskanie zdjęcia o odpowiedniej jasności i kontraście, które jest zgodne z intencjami fotografa.

K

• Kadr

Kadr to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza obraz widoczny na ekranie wizjera lub na monitorze aparatu fotograficznego podczas wykonywania zdjęcia. Kadr odpowiada za to jakie elementy są uwzględnione na zdjęciu i jakie są pominięte. Ramy kadru decydują o tym co jest na zdjęciu widoczne, a co nie oraz jakie elementy są ważne, a jakie mniej.

Kompozycja kadru jest ważnym elementem fotografii, ponieważ pozwala na uwypuklenie ważnych elementów zdjęcia i na uzyskanie pożądanego efektu artystycznego.

L

• Lampa błyskowa

Lampa błyskowa to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza urządzenie służące do wykonywania zdjęć przy słabym oświetleniu lub do uzupełniania brakującego światła. Lampa błyskowa jest zwykle zamontowana w aparacie fotograficznym lub jest przyłączana do niego jako akcesorium. Lampa błyskowa emituje jednorazowy błysk światła, który pozwala na uzupełnienie brakującego światła w momencie wykonywania zdjęcia.

Lampa błyskowa jest szczególnie przydatna w fotografii studyjnej, fotografii portretowej, przy fotografowaniu w trudnych warunkach oświetleniowych, czy też przy robieniu zdjęć nocą.

M

• Makrofotografia

Makrofotografia to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza fotografowanie obiektów z bliska, w taki sposób, że ich wymiary na zdjęciu są mniej więcej takie same jak w rzeczywistości. Makrofotografia pozwala na uzyskanie bardzo szczegółowych i wyraźnych zdjęć małych obiektów, takich jak owady, rośliny, kwiaty, czy elementów architektury. Do makrofotografii wykorzystuje się specjalne obiektywy makro lub przejściówki do obiektywów, które pozwalają na zbliżenie się do obiektu. Makrofotografia jest popularna w przyrodniczej, artystycznej, oraz w mikrofotografii.

N

• Negatyw

Negatyw to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza odwrócony kolorystycznie obraz wykonany na specjalnym filmie lub matrycy cyfrowej. Negatyw jest utworzony w momencie wykonywania zdjęcia, a następnie jest przetwarzany na pozytyw, czyli zwykłe zdjęcie. Negatyw jest utworzony przez przepuszczenie światła przez film lub matrycę cyfrową, które rejestruje jego ilość i jego barwę. Negatyw jest przeciwieństwem pozytywu, tzn jasne partie na oryginalnym zdjęciu są ciemne na negatywie, natomiast ciemne są jasne.

Negatywy służą do wykonywania reprodukcji zdjęć, np. odbitki.

O

• Ogniskowa

Ogniskowa to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza długość optyczną obiektywu aparatu fotograficznego. Ogniskowa jest podawana w milimetrach i określa jak daleko od matrycy lub taśmy filmowej znajduje się ognisko obiektywu. Ogniskowa ma wpływ na kąt widzenia, na poziom zbliżenia i na głębię ostrości. Obiektywy o krótszej ogniskowej dają szeroki kąt widzenia, natomiast obiektywy o dłuższej ogniskowej dają węższy kąt widzenia, ale pozwalają na większe zbliżenie.

Obiektyw o dłuższej ogniskowej jest często wykorzystywany w fotografii sportowej, przyrodniczej czy też w fotografii krajobrazowej.

P

• Panorama

Panorama to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza szeroki kąt widzenia, który jest uzyskiwany poprzez połączenie kilku zdjęć w jedną całość. Panoramy pozwalają na uzyskanie bardzo szerokiego obrazu, który obejmuje szeroki kąt widzenia. Panoramy mogą być wykonywane za pomocą specjalnych obiektywów, ale również przez połączenie kilku zdjęć wykonanych przez aparat zwykłym obiektywem.

Panoramy są często wykorzystywane w fotografii krajobrazowej, architektury czy też fotografii miejskiej, pozwalają na uzyskanie pełnego obrazu danego miejsca czy też obiektu.

Q

• Quarter-plate

Quarter-plate to pojęcie z zakresu fotografii analogowej, które oznacza format filmu fotograficznego o wymiarach 6,5 x 8,5 cm. Ten format jest mniejszy niż standardowy format pełnoplate (9x12 cm) i większy od formatu kieszonkowego (4,5 x 6 cm). Quarter-plate jest często używany w fotografii artystycznej, portretowej i dokumentalnej, a także w fotografii przemysłowej. Ten format filmu był popularny w XIX i na początku XX wieku, jednak obecnie jest rzadziej stosowany na rzecz cyfrowych rozwiązań.

R

• Raw

Raw to pojęcie z zakresu fotografii cyfrowej, które oznacza format pliku zdjęcia, który jest nieprzetworzony i zawiera surowe dane z matrycy aparatu. Zdjęcia w formacie Raw nie są jeszcze przetworzone przez aparat ani oprogramowanie do obróbki zdjęć, dlatego są one dokładniejsze i pozwalają na więcej możliwości edycji. Pliki Raw zawierają więcej informacji niż zdjęcia w formacie JPEG, co pozwala na lepszą jakość zdjęcia i więcej możliwości korekcji poziomu ekspozycji, balansu bieli czy też nasycenia kolorów. Format RAW jest popularny wśród profesjonalnych fotografów, ponieważ pozwala na pełną kontrolę nad obrazem i uzyskanie najlepszej jakości zdjęcia.

S

• Softbox

Softbox to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza rodzaj konstrukcji do oświetlenia, która pochłania światło i rozprasza je, co pozwala na uzyskanie miękkiego i rozproszonego światła. Softbox w lampach światła stałego jest to specjalna konstrukcja składająca się z białego materiału i wymiennymi panelami, które pochłaniają światło emitowane przez źródło światła i rozpraszają je na powierzchnię roboczą. Softbox jest często wykorzystywany w fotografii portretowej, pozwala na uzyskanie miękkiego i naturalnego oświetlenia twarzy.

W przeciwieństwie do softboxu w fotografii studyjnej z lampami błyskowymi, softbox w lampach światła stałego jest używany w fotografii produktowej, reklamowej, architekturalnej i filmowej.

• Sztuczne oświetlenie

- to pojęcie z zakresu fotografii studyjnej, które oznacza rodzaj obudowy lampy błyskowej, który jest zamontowana w specjalnej, płaskiej konstrukcji z białego materiału. Softbox pochłania światło błysku i rozprasza je, co pozwala na uzyskanie miękkiego i rozproszonego światła. Softbox jest często wykorzystywany w fotografii portretowej, pozwala na uzyskanie miękkiego i naturalnego oświetlenia twarzy.

• Słaby punkt ostrości

- to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza obszar na zdjęciu, który jest nieostry. Słaby punkt ostrości jest skutkiem nieprawidłowego ustawienia ostrości lub zastosowania zbyt dużego otworu przysłony. Słaby punkt ostrości jest często wykorzystywany w fotografii artystycznej, pozwala na uzyskanie efektu artystycznego na zdjęciu.

• Szybkość migawki

- to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza czas, przez jaki migawka jest otwarta podczas wykonywania zdjęcia. Szybkość migawki ma wpływ na ilość światła, która jest rejestrowana przez matrycę aparatu. Im szybsza migawka, tym mniej światła jest rejestrowane, co pozwala na uzyskanie efektu rozmycia ruchu. Szybkość migawki jest często wykorzystywana w fotografii sportowej, pozwala na uzyskanie efektu rozmycia ruchu i na uchwycenie dynamicznej sceny. Szybkość migawki jest również stosowana w fotografii krajobrazowej, pozwala na uzyskanie efektu rozmycia wody czy też chmur

T

• TFP

TFP (Time For Prints) to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza formę współpracy pomiędzy modelem/aktorem a fotografem, w której modele/aktorzy pozują za darmo, a fotograf dostarcza im zdjęcia w zamian. TFP jest często stosowane przy produkcji zdjęć portfolio, sesji zdjęciowych czy też testów dla modelek/aktorów, którzy dopiero rozpoczynają swoją karierę lub początkujących fotografów, którzy chcą rozwinąć swoje umiejętności i poszerzyć swoje portfolio. W takiej współpracy zarówno model/aktor jak i fotograf zyskują, ponieważ model/aktor otrzymuje zdjęcia do swojego portfolio, a fotograf ma okazję do praktyki i rozwijania swoich umiejętności.

• Tripod

Tripod to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza trójnożny statyw do mocowania aparatu fotograficznego. Tripod jest używany do stabilizacji aparatu podczas wykonywania zdjęć, zwłaszcza przy dłuższych czasach naświetlania czy też przy makrofotografii. Tripod pozwala na ustawienie aparatu na stabilnym podłożu, co pozwala na uzyskanie ostrego i stabilnego obrazu. Tripod składa się z trzech nóg i głowicy, na której mocuje się aparat. Tripody mogą być różnej wielkości i wagi, w zależności od potrzeb i zastosowania.

Tripod jest niezbędnym narzędziem w fotografii, zwłaszcza w fotografii krajobrazowej, nocnej, architektury, czy też w fotografii makro.

U

• Umbrella

- to pojęcie z zakresu fotografii studyjnej, które oznacza specjalny rodzaj osłony do lampy błyskowej, która jest zamontowana na specjalnej konstrukcji z białego materiału. Umbrella pochłania światło błysku i rozprasza je, co pozwala na uzyskanie miękkiego i rozproszonego światła. Umbrella jest często wykorzystywany w fotografii portretowej, pozwala na uzyskanie miękkiego i naturalnego oświetlenia twarzy.

• Unsharp Mask

- to pojęcie z zakresu obróbki cyfrowej zdjęć, które oznacza narzędzie do poprawy ostrości zdjęcia. Unsharp Mask pozwala na zwiększenie kontrastu na krawędziach obiektów na zdjęciu, co pozwala na uzyskanie bardziej ostrych i wyrazistych zdjęć

• Up-sampling

- to pojęcie z zakresu obróbki cyfrowej zdjęć, które oznacza proces powiększania liczby pikseli zdjęcia bez utraty jakości. Up-sampling pozwala na zwiększenie rozdzielczości zdjęcia, co jest szczególnie przydatne przy druku na dużych formatach.

• UV filtr

(filtr ultrafioletowy) to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza specjalny rodzaj filtra montowanego na obiektywie aparatu fotograficznego, który ma na celu redukcję zanieczyszczeń światła ultrafioletowego (UV). UV filtr jest szczególnie przydatny w fotografii plenerowej, ponieważ światło UV jest odpowiedzialne za zmiany nasycenia kolorów oraz nieostrości na zdjęciach. UV filtr pochłania promieniowanie UV przed dotarciem do matrycy aparatu, dzięki czemu zdjęcia są bardziej kontrastowe i kolorystycznie wierne. Jest to jeden z najważniejszych filtrów w fotografii, który jest stosowany jako pierwszy filtr na obiektywie.

V

• Vignetting

Vignetting to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza efekt ciemniejszych krawędzi kadru w stosunku do jego środka. Vignetting może być naturalnym efektem wynikającym z konstrukcji obiektywu lub też efektem niepożądanym, spowodowanym np. złym doborem filtra lub złym dopasowaniem obiektywu do aparatu. Vignetting jest szczególnie widoczny w przypadku zdjęć z dużymi przesłonami i szerokokątnymi obiektywami. Może być korygowany przez odpowiednie oprogramowanie do obróbki zdjęć. Vignetting jest też wykorzystywany celowo w fotografii artystycznej jako element kompozycji zdjęcia.

W

• White Balance

- to pojęcie z zakresu fotografii cyfrowej, które oznacza proces korekty balansu bieli. White Balance pozwala na ustawienie odpowiedniego odcienia bieli w zależności od źródła światła, co pozwala na uzyskanie naturalnych kolorów zdjęcia.

X

• X-sync

X-sync to pojęcie z zakresu fotografii, które oznacza maksymalne taktowanie migawki dla danego aparatu, przy którym możliwe jest synchronizowanie błysku z migawką. X-Sync jest to najszybszy czas naświetlania, przy którym możliwe jest uzyskanie pełnej mocy błysku z lampy błyskowej. Jeśli migawka jest ustawiona na czas dłuższy niż X-sync, to błysk nie będzie w pełni synchronizowany z migawką, co może skutkować niepełnym naswietleniem zdjęcia. Szybkość X-sync jest różna w zależności od modelu aparatu.

Y

• Yagi-Uda

Yagi-Uda to rodzaj anteny kierunkowej, która składa się z kilku elementów, w tym przewodnika głównego, kilku elementów bocznych (dipoli) i elementu pojedynczego lub kilku elementów dopasowujących. Antena ta jest często stosowana w radiokomunikacji, telewizji i radiolokalizacji, ponieważ pozwala na skupienie sygnału w jednym kierunku, co zwiększa jego siłę i zasięg. W fotografii może być stosowana w celu skupienia światła.

Z

• Zoom optyczny

- jest to rodzaj soczewki lub obiektywu, który pozwala na zmianę ogniskowej bez zmiany odległości od obiektu. Innymi słowy, pozwala on na zbliżanie lub oddalanie obiektu bez potrzeby ruchu aparatu.